काठमाडौं । कृषि उद्योगको दिगो विकास र प्रवर्द्धनका लागि सरोकारवालाहरूले सरकारको स्थिर नीतिको आवश्यकता औँल्याएका छन् । आज ‘कृषि उद्योगको दिगो विकास र प्रवद्र्धनका लागि सरोकारवालाहरूसँग अन्तक्रिया गोष्ठी’ मा बोल्दै उनीहरूले वर्तमान कृषि उद्योगहरूलाई दिगो रूपमा सञ्चालन गर्न नीति अवलम्बन गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको बताएका हुन् ।
गोष्ठीमा कृषि विभागका महानिर्देशक डा।नरहरि प्रसाद घिमिरेले सरकारका नीति, नियम अनुसार बजेट तथा कार्यक्रम नभएको बताए । उनले युवा पुस्तालाई कृषिमा आकर्षित गर्न उपयुक्त नीति बनाएर कृषि उद्योगलाई प्रोत्साहन गर्नु आजको आवश्यकता रहेको औँल्याए । नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद्का वैज्ञानिक गंगाराम भण्डारीले कृषि उद्योगबाट देशको आर्थिक उपार्जन सहित रोजगारी सिर्जना, सिपको विकास गर्न सकिने बताउँदै स्वदेशी कृषि उद्योगको प्रवर्धनमा राज्यले अहम भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने बताए । उनले वर्तमान अवस्थामा देशका अधिकांश कृषि उद्योगहरूमा दक्ष्य जनशक्तिको अभाव, कच्चा पदार्थ आयातमा महँगो भन्सार दरले आयातलाई प्रोत्साहन र उद्योगीलाई निरुत्साहित गरेको बताउँदै यसमा सरकारले ध्यान दिन आग्रह गरे ।
‘हामीले कृषि सम्बन्धी कार्यक्रम लिएर जाँदा कृषिका केहि क्षेत्रमा नेपाललाई आत्मनिर्भर बनाउन सक्छौ भन्ने आत्मविश्वास कृषि उद्यमीमा देखियो त्यसैले यसमा सरकारले विशेष ध्यान दिनुपर्छ र सबैले आ(आफ्नो ठाउँमा राम्रो भूमिका निर्वाह गर्ने हो भने नेपालको कृषि र देशले काचुली फेर्न सक्ने अनुभूति मलाई भयो,’ उनले भने । प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकिकरण परियोजना, खमुमलटारका वरिष्ठ कृषि इन्जिनियर जीत चन्दले राज्यका सबै तह र निकायबाट कृषिमा आधारित उद्योगमा रोजगारी सिर्जना गर्ने कार्यक्रम लागु गनुपर्ने बताए ।
उनले कृषिको प्रोजेक्टमा आधारित भएर ऋण दिने संयन्त्रको विकास गर्दा असली किसानहरूलाई फाइदा हुने दाबी गरे । उनले अर्थ मन्त्रालयल राजस्व बढाउने कुरामा मात्र ध्यान दिएको बताउँदै आउँदो दिनमा त्यस्ता कुरामा ध्यान नदिएर कृषि उद्योगको विकासमा समेत ध्यान दिन आग्रह गरे । एसोसिएसन अफ एग्रीकल्चरल टेक्नोलोजी इन्डस्ट्री नेपाल आटी नेपालका अध्यक्ष खोजराज कटुवाल नेपालको ६२ प्रतिशत जनसंख्या कृषिमा आधारित हुँदा पनि ९० प्रतिशत भन्दा बढीको कृषि सामग्री आयात हुनु राम्रो नभएको बताए ।
उनले कृषि औजार, उपकरण, सामग्रीहरू उत्पादनको निम्ति सरकारको कुनै ठोस कानुनको व्यवस्था नभएको आगामी दिनमा कृषि उद्योगको विकासका निम्ती यस्ता विषयमा ध्यान दिन सरकारसँग आग्रह गरे । ‘नयाँ कृषि उद्योग स्थापना, विस्तार, तथा थप निजी लगानीका लागि उचित औद्योगिक वातावरण निर्माण भएको छैन् जसले कृषिमा नविनतम प्रविधि भित्र्याउन ढिलो भएको छ,’ उलने भने ।
कार्यक्रममा सरोकारवालाहरूले कृषि सम्बन्धि उद्योगको प्रबर्द्धन र विस्तारका लागि आवश्यक नीति, नवप्रवर्धित स्वदेशी उद्योगको स्थापनामा जोड दिएका थिए । आटी नेपालले पनि आगामी दिनमा कृषि उद्योगी, व्यवसायीलाई एकताबद्ध गर्दै यस क्षेत्रलाई थप व्यवस्थित गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको छ ।